Breast crawl z perspektywy psychologa
Breast crawl to zjawisko pełzania noworodka w kierunku piersi matki. Jakie jest jego znaczenie? W latach 70. ubiegłego wieku opublikowano pracę na temat znaczenia pierwszych chwil po porodzie dla wytworzenia przywiązania między matką a dzieckiem. Wynikało z niej, że matki, które miały przedłużony kontakt z dzieckiem po porodzie bardziej angażowały się w kontakt z dzieckiem i dawały mu więcej czułości oraz były mniej chętne by pozostawić dziecko z kimś innym. Od tego czasu specjaliści badają znaczenie pierwszego kontaktu po porodzie na interakcję między matką a dzieckiem.
Światowa Organizacja Zdrowia (WHO) wydała w 2017 r. wytyczne odnośnie ochrony, promocji i wsparcia karmienia piersią w oddziałach sprawujących opiekę nad matką i noworodkiem gdzie definiuje kontakt „skóra do skóry” jako umieszczenie nagiego dziecka na nagim brzuchu lub klatce piersiowej matki i zaleca praktykę kontaktu przez co najmniej godzinę po urodzeniu a najlepiej do zakończenia pierwszego karmienia.
Obecnie kontakt „skóra do skóry” i karmienie na żądanie to rutynowe działania w oddziałach położniczych w Polsce. Zgodnie z Rozporządzeniem Ministra Zdrowia o standardach opieki okołoporodowej, po porodzie należy zapewnić mamie i dziecku nieprzerywalny kontakt skóra do skóry trwający 2 godziny lub dłużej jeśli nie wymagane są żadne dodatkowe interwencje.
Od niedawna specjaliści opieki okołoporodowej zwracają uwagę na zjawisko „breast crawlingu”, czyli pełzania noworodka w kierunku piersi matki. Okazuje się, że noworodki, które natychmiast po urodzeniu doświadczają kontaktu „skóra do skóry” mają zdolność pełzania do piersi matki.
W 1987 szwedzka położna Ann‐Marie Widström szczegółowo opisała kolejne etapy drogi noworodka do piersi matki, skupiając uwagę naukowego świata na tym zagadnieniu. Jej praca pokazuje idealne dopasowanie instynktów matki, którą podaje dziecku pierś i dziecka które podąża w kierunku brodawki, zapewniającej pokarm niezbędny do przeżycia. Prawdopodobnie to właśnie naturalny zapach piersi wskazuje ścieżkę noworodkowi. Zapach ten, podobnie jak ssanie brodawki, działa uspokajająco na noworodka. Bliski kontakt między matką a niemowlęciem może wywierać długotrwały pozytywny wpływ na interakcje matka – niemowlę. Istnieją mocne dowody potwierdzające korzyści płynące z kontaktu „skóra do skóry”.
Pełzanie do piersi w pierwszych chwilach po porodzie intensyfikuje relację pomiędzy matką i dzieckiem od samego początku. Ułatwia to rozpoczęcie karmienia piersią oraz sprzyja dłuższemu karmieniu piersią. Bliska relacja miedzy matką a noworodkiem jest również bardzo ważna dla rozwoju dziecka w pierwszych latach życia. Dzięki tej relacji możliwe jest wytworzenie bezpiecznego wzorca przywiązania dziecka do opiekuna. Dzieci, które są przywiązane do opiekuna w bezpieczny sposób mają mniejsze ryzyko wystąpienia zaburzeń psychicznych w dalszym życiu. Również matki które od samego początku nawiążą bliską relację z dzieckiem są spokojniejsze, mniej drażliwe oraz mogą mieć mniejsze ryzyko wystąpienia zaburzeń lękowych i depresji. U kobiet, którym zapewniono bliski kontakt „skóra do skóry” z noworodkiem wykazano podwyższony poziom oksytocyny w osoczu krwi po porodzie. Wzrost poziomu oksytocyny wywołuje u matki stan euforii i zwiększa więź matki z dzieckiem. Umożliwienie noworodkowi odbycia jego „pierwszej drogi” do piersi matki ma zatem wiele korzyści – ułatwia rozpoczęcie karmienia piersią, a oprócz tego może pozytywnie wpływać na stan psychiczny matki oraz zwiększać szanse na prawidłowy rozwój dziecka.
Umożliwienie noworodkowi odbycia jego „pierwszej drogi” do piersi matki ma zatem wiele korzyści – ułatwia rozpoczęcie karmienia piersią, a oprócz tego może pozytywnie wpływać na stan psychiczny matki oraz prawidłowy rozwój dziecka.
Autor: Paulina Gdańska
